Kızılay Yöneticisi Dr. Kerem Kınık, “Pasif bağışıklık olarak bilinen hiperimmünglobulin’in endüstriyel üretimine başlayacağız. Yani plazma içinden saflaştırarak elde ettiğimiz antikorlarla ‘pasif aşı’ üreteceğiz. Birinci çalışmalarımızı tamamladık. Artık yeni bir salgın durumunda dahi elimizde ehil sayıda dondurulmuş plazma ve pasif aşı olacak" diye konuştu.
Koronavirüs tedavisinde başarıyı artıran metotlardan biri de ‘plazma nakli’ oldu. Türkiye, bu tatbike yerkürede en erken başlayan memleketlerden biri olarak şimdiye dek 4 bine yakın hastaya plazma nakli gerçekleştirdi.
İyileşmiş hastaların kanında koronavirüsle savaşmak üzere oluşan antikorların kan eseri olan plazma ile nakledilmesi sonrası durumu kritik olan hastaların Kovid ile savaşında bağışıklık sistemini güçlendiren bu sistem sayesinde yüzlerce hastanın hayatı kurtuldu.
Türk Kızılay Yöneticisi Dr. Kerem Kınık, “Salgının Türkiye'de birinci görüldüğü 10 Mart’tan itibaren Sıhhat Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi ve Kızılay olarak Bilim Heyetimiz bu bahisle alakalı süratli hareket ederek lojistik alt yapılarımızı da tamamladık ve memleketimizde bu tedaviyi de en erken periyotta başlattık.
Çin ve ABD üzere nüfusu milyarlar ya da 100 milyonları bulan memleketlerle kıyasladığımızda, memleketimiz plazma bağışında yerkürede birinci sırada. Uygunlaşan ve bağış yapma kriterlerini sağlayan hastalarımızın yüzde 95’i davetimize olumlu cevap verdi ve bağışa evet dedi.
Bu devletimiz açısından iftihar edilecek bir şey alışılmış. Şimdiye dek yaklaşık 3 bin immün plazma bağışçısından, 7 bin ünite plazma bileşeni topladık. 4 bine yakın hastaya da nakil yapıldı, biyobankalarımızda dondurulmuş olarak sakladığımız 3 bin ünite de plazma bulunuyor.
3 yıl dayanıklı bu dondurulmuş palzmalar. Yeni bir salgın dalgasında da kullanılabilecek" diye konuştu.
'MENFAAT KARŞILIĞI YAPILMASI SUÇ'
Dr. Kınık, salgında birinci etapta güzelleşen hasta ve bağışçı sayısı az olduğu için sıhhat kolu içerisinde bir eser darlığı kelam konusu olduğuna ve ailelerin ferdî olarak plazma arayışına girdiğine işaret ederek, şunları söyledi:
“Bu devirlerde münhasıran hasta yakınlarının kişisel gayretlerine şahit olduk. Hengam devir da kimi kimselerin menfaat karşılığı immün plazma vericisi olduğu tarafında duyumlar aldık. Çok şükür ki bunlar istisnai kaldı.
Türkiye'nin yaklaşık 300 hastanesine immün plazma gönderdik ve 4 bine yakın hasta bu tedaviden yararlandı. Şu an stoklarımızda -25 noktada koruduğumuz 3 bin ünite daha var ve gitgide de artacak bu sayı.
Hastanelerimizin talebinin karşılanamaması üzere bir durum yok. Türkiye'de kişiye dair rastgele bir organ yahut doku kesiminin ticarete bahis yapılması, Türk Ceza Kanunu çerçevesinde kabahat oluşum ediyor.
Gerek hususî hastanelerde, gerekse ferdî arayışlarda rastgele bir maddi menfaat karşılığında bu iş yapılamaz. Kan ve plazma da insan vücudunun bir dokusudur. Tıpkı kornea nakli üzere kan yahut kan eserlerinin nakli de tıpkı tüzel çerçeveye tâbidir. Ticareti yapılamaz. Rastgele bir menfaat karşılığında alınıp satılamaz, rastgele bir kurum da bunun alınmasına, satılmasına aracılık edemez"
'İKİNCİ YA DA ÜÇÜNCÜ DALGAYA HAZIRIZ'
Sağlık Bakanlığı ile yapılan öngörüler çerçevesinde güzelleşen ve immün plazma bağışlama koşullarını taşıyan bütün hastalarla temas kurup bağış vermek isteyenlerden plazma toplamaya devam edeceklerini açıklayan Dr. Kerem Kınık, “Bunları da Kızılay'ın biyobankalarında depolayacağız.
Önümüzde 2. yahut üçüncü bir Kovid dalgasında ya da marazın kalıcı bir hal alıp mevsimsel bir hastalık seyri göstermesi durumunda kesin bir ilacı ya da aşısı bulunana kadar, en tesirli tedavisi immün plazma olduğu için depolama kararı aldık. Hasebiyle şu an itibarıyla hem gereksinimi karşılıyoruz hem de mümkün dalgalanmalar için elimizde stokları hazır tutuyoruz" diye konuştu.
'SAFLAŞTIRILMIŞ ANTİKORLARLA PASİF BAĞIŞIKLAMA'
Kızılay Yöneticisi Dr. Kınık Kovid-19 virüsünün insan vücuduna girdikten sonra vücudun illetle savaşabilmek için bir bağışıklık yansısı verdiğini söyleyerek pasif bağışıklama konusunda da Kızılay’ın değerli girişimler üzerinde çalıştığını anlattı. Kınık bir de müjde verdi ve şunları kaydetti:
"Bağışıklık sistemi buna karşı bir antikor oluşturuyor. Biz bunlara immünglobulin diyoruz. Marazı yenmiş ve düzgünleşmiş olan kişilerimizin kanlarında bu immünglobulinler iki hafta sonra pik noktasına ulaşıyor.
Biz bu periyotlarda bireyden birer hafta arayla üç kere 600 mililitre plazma alıyoruz. Bu plazma, serum verir üzere direkt hastaya nakledilebiliyor. Biz artık bunu öteki bir prosesten geçirerek plazma içindeki bu antikorları saflaştırarak yekuna çalışması yürütüyoruz.
Benim de Talim Üyesi olduğum Sıhhat Bilimleri Üniversitesi’ndeki kimi öğretmenlerimizle laboratuvar ortamında bunu başardık. Artık dozu ayarlanmış, bir ilaç üzere hastaya enjekte edilebilecek formlarda üretimi yapılabilecek. Yakın bir tarihte endüstriyel bir sürece dönüştürülecek. Yani Kızılay'ın biyobankalarında dondurulmuş olan bütün plazmalar bu prosesler içerisinde işletilerek ilaç haline getirilecek.
Bu prosedürün plazma nakline nazaran avantajı ise şu: Kimi kişilerin vücudunda bu antikorlar daha çokça üretilebiliyor, kimilerinde ise daha az olabiliyor. Her plazmanın içerisindeki antikor ölçüsünü bilemiyorsunuz sıradanda. Lakin siz bunu saflaştırdığınızda, gramajını, dozajını ayarlayabiliyorsunuz.
Eşit nispetlere böldüğünüz için de her hastaya ilaç verir üzere ne dozda verdiğinizi bilerek enjekte edebiliyorsunuz. Volümü düşük olduğu için de kalp yetmezliği vs üzere sorunlu hastalarda da tasarrufu daha kolay oluyor"
'AVRUPA'DA ÜRETEBİLECEĞİZ'
Üretimin yapılabileceği tesisle ilgili yatırımların hala devam ettiğini lakin Kovid-19 salgınının beklenmedik bir biçimde gelmesi nedeniyle bununla da ilgili süratle aksiyon aldıklarını anlatan Dr. Kınık, halk arasında ‘pasif aşı’ olarak bilinen saflaştırılmış antikor üretiminin Kızılay ismine Avrupa’daki tesislerde yapılabileceğini söyledi ve laflarını şöyle tamamladı:
“Yakın devranda plazmalarımızdan Kovid-19’a yönelik pasif aşılama ilaçları üretilmiş olacak. Bu da önümüzdeki muhtemel dalgalarda yahut salgınlarda daha gayeye kilitlenmiş bir tedavi olarak elimizde bulunacak.
Bu eserlere ivedilikle gereksinimimiz olabileceği için kendimize farklı üretim seçenekleri de baktık. Türkiye’deki bu yatırımlar süratli bir formda yapılamazsa bile Avrupa Hıfzısıhhası’ndan kendi ulusal kan sistemimizin murakabesini geçirdik. Bize bir ‘audit (denetim belgesi)’ verildi. Yani Türkiye'deki rastgele bir kan eseri Avrupa'daki rastgele bir kan eseri fabrikasında işlenebilir artık.
Sertifikamız var. Münasebetiyle biz kendi eserlerimizi Avrupa'daki, münhasıran Almanya'daki paydaş olduğumuz firmalara götürüp Kızılay hizmetlileri nezaretinde, plazmaları orada ilaç haline getirip tekrar devletimize getirebileceğiz."